Innovatie en technologie worden steeds belangrijker in ieders leven en ook in de zorg. Denk aan domotica, robotica en e-health, maar ook aan apps, ‘slimme’ apparaten, enz. De mogelijkheden zijn eindeloos en bieden ook voor onze doelgroep volop kansen. Maar innovaties krijgen pas meerwaarde als zij aansluiten op de behoeften van cliënten en de professionals. Alleen dan kan het de kwaliteit van leven van cliënten vergroten en een aanvulling zijn op het werk van collega’s. Het platform Innovatie zorgt voor het bundelen van kennis het het verbinden van deze kennis aan de werkvloer.

​​​​​​​​​​​​​​Het Platform Innovatie is er voor alle cliënten en medewerkers van Ons Tweede Thuis en richt zich op het versterken van innovatief werken. Innovatief werken betekent dat we bij knelpunten of problemen in de zorgverlening methodisch op zoek gaan naar manieren om werkprocessen aan te passen, anders aan te sluiten bij de cliënt, andere producten te leveren of gebruik te maken van zorgtechnologie. Dat doen we op zo’n manier dat de kwaliteit van zorg verbetert (of minimaal gelijk blijft) en daarnaast arbeidsondersteunend is en het liefst nog het werkplezier verhoogt. Hiermee maken we onszelf klaar voor de toekomst. ​​​​​​​

Innoveren in de praktijk

• Innovatiehuizen

  Begin dit jaar zijn we gestart met het project ‘innovatiehuizen’. Het is het doel van het project dat we onze eigen route van innoveren bij Ons Tweede Thuis maken. Dat doen we praktisch met twee locaties: woon- en dagcentrum Amstel-Meer en woonlocatie Admiraal de Ruijterlaan. Met deze locaties gaan we uitproberen hoe te innoveren. Om daarna de werkwijze van innoveren ook te doen op andere locaties van Ons Tweede Thuis.

  Locaties werken aan innovatie via de ‘Design Thinking’-methode. Design Thinking is een methode die gebruikt wordt om problemen op te lossen. De Design Thinking Methode is bij uitstek geschikt voor het oplossen van zeer complexe problemen (ook wel wicked problems genoemd). De mens staat centraal binnen de methodiek door problemen steeds vanuit menselijke behoeften te definiëren.

  Werkwijze

  In elk Innovatiehuis is per e-mail bij medewerkers en verwanten uitgevraagd waar zij knelpunten zien. De vier meest prangende vraagstukken worden door de deelnemers (bestaande uit locatiemanagers, begeleiders, assistent begeleiders, coaches en verwanten) opgepakt. Het team van deelnemers gaan vervolgens samen het innovatieve designproces bewandelen, zie afbeelding hieronder. 

  De stappen in dit proces zijn als volgt:

  • Het vraagstuk wordt eerst goed verkend en onderzocht. Welke vragen zitten hieronder en wat is nu écht het probleem?
  • Vervolgens worden de aannames getoetst. Klopt het echt wat we denken en hebben we de kern van het probleem te pakken?
  • Daarna wordt aan de slag gegaan met het genereren van ideeën voor een oplossing
  • Dan worden prototypen gemaakt en wordt daarmee geëxperimenteerd. Werkt de voorgestelde oplossing op de werkvloer? En dit wordt indien nodig bijgeschaafd.
  • En als laatste: opschalen en implementeren.

• Design Thinking-methode

  We werken bij Ons Tweede Thuis aan innovatie via de ‘Design Thinking’-methode. Design Thinking is een methode die gebruikt wordt om problemen op te lossen. De Design Thinking Methode is bij uitstek geschikt voor het oplossen van zeer complexe problemen (ook wel wicked problems genoemd). De mens staat centraal binnen de methodiek door problemen steeds vanuit menselijke behoeften te definiëren.

  Het werken aan ideeën wordt gedaan in ‘design sprints’ die begeleid worden door interne experts. In de design sprints wordt in een aaneengesloten periode, vaak in een werkweek, intensief gewerkt aan het valideren van ideeën en het oplossen van fundamentele vraagstukken binnen een organisatie. Dit wordt gedaan door het ontwerpen en bouwen van een prototype en het testen daarvan.

• Momo BedSense

  De Momo BedSense is een sensorplaat die op borsthoogte onder het matras van cliënten wordt geplaatst. De sensoren geven informatie over druk, houding en trillingen. Deze data wordt weergegeven in een app die inzicht geeft in welke cliënten veilig en rustig in bed liggen, wie onrustig is en wie dringend hulp nodig heeft. Superhandig, want zo worden bijvoorbeeld valincidenten of decubitus voorkomen.

  Zorgmedewerkers kunnen dankzij de BedSense goed inschatten welke acties nodig zijn. De beschikbare informatie in de app kan tevens door behandelaren worden geanalyseerd voor gerichte advisering over interventies, bijvoorbeeld om het slaappatroon te bevorderen.

• Robot Tessa

  De kop is eraf, robot Tessa is op reis. David had de primeur! Na de inspiratiesessie is de leverancier met David mee naar huis gegaan om Tessa te installeren, waarna David er zelf mee aan de slag is gegaan.

  David had geen verwachtingen en is er blanco in gegaan. Hij heeft er geen spijt van! Naast dat hij het leuk vond om eens iets nieuws uit te proberen, vond hij Tessa gemakkelijk in gebruik: “ Tessa doet gewoon wat je ervan vraagt!” Via een web app kun je Tessa programmeren om reminders en vragen uit te laten spreken. David vond dit eenvoudig om te doen en het werkte prima. David vond het ook wel een soort gezellig, iemand is huis. Ze heeft een prettige stem waarmee ze de reminders uitspreekt en omdat ze met haar ogen knippert krijg je het gevoel dat ze er nog is, al heeft ze natuurlijk geen ziel! David denkt dat Tessa echt iets kan betekenen voor mensen die vergeetachtig zijn of heel chaotisch. Zelf regelt hij veel met de reminders via zijn smartphone en dit is voldoende voor hem. Hij laat Tessa daarom graag weer gaan zodat iemand anders haar kan uitproberen.

  Meer informatie vind je op www.tinybots.nl of bekijk het filmpje Agaath en Tessa hieronder.

• Tovertafel

  De tovertafel projecteert licht op een tafel/mat/rolstoelblad. Het daagt mensen uit om (samen) plezier te hebben, te beleven en te bewegen. Door op de projectie te drukken of bijvoorbeeld ernaar toe te bewegen is er actie en reactie. De tovertafel is een kastje aan het plafond. Er zijn verschillende spellen beschikbaar. Meer informatie vind je op de website van de leverancier.

  Naast de tovertafel zijn ook andere soortgelijke innovaties beschikbaar die hieraan voor aanschaf. Vaak kun je materialen op proef krijgen.

  De Wollewei gebruikt nu enige tijd de tovertafel. De begeleiders zijn enthousiast en de kinderen worden blij als de tovertafel wordt aangezet. De tovertafel is vast onderdeel van in het dagprogramma. De tovertafel stimuleert op cognitief en sociaal gebied en geeft ontspanning. De kinderen kunnen er bijvoorbeeld memory opspelen. Zij moeten op hun beurt wachten en hebben samen veel plezier.

  De tovertafel is vrij zwaar en kun je niet zomaar verplaatsen naar een andere ruimte. Alle groepen gebruiken nu de tovertafel, van de EMB/groep tot de structuurgroep. De tovertafel heeft verschillende spellen die aansluiten op de doelgroepen.

• Relaxmaker

  Vier weken heeft kinderdienstencentrum De Lotusbloem de Relaxmaker uitgeprobeerd. De Relaxmaker is een videobril die natuurbeelden of animatiefilms kan afspelen. De bril kan cliënten ontspanning geven of juist een activiteit bieden. Als je door de bril kijkt, is niet het hele gezichtsveld afgeschermd. Communicatie met de cliënt blijft zo mogelijk. Bij de kinderen die de bril verdroegen en hem ophielden, werkte de Relaxmaker echt ontspannend. Bij één kind bleef het rustgevende effect ook na het gebruik van de Relaxmaker nog een tijd merkbaar. De begeleiders waren enthousiast. Wel vonden zij het jammer dat zij niet zagen wat een kind aan het kijken was. Hierdoor werd het lastiger om te reageren als iemand vertelde over wat hij zag.

• AKKA-plateau

  Remon kan door fysieke klachten niet meer lopen in zijn loopwagen of looptilzak. Om te kijken hoe we zijn belevingswereld konden vergroten zochten we in overleg met andere kinderdienstencentra passende innovaties voor hem. We kwamen uit bij het AKKA-plateau. Dit is een plateau waarop je kinderen/volwassenen met hun (rol)stoel kunt plaatsen. Zij krijgen zo eigen regie om zich te verplaatsen met het plateau. Er zijn meerdere besturingssystemen, zoals een drukknop, een sensorknop en een joystick. Door zwarte tape op de grond te plaatsen kan een kind of volwassene tape-rijden. Bij het indrukken van het besturingssysteem gaat het plateau dan rijden in de richting van de tape. Hiernaast bestaat ook nog het tape-rijden met keuzemogelijkheden, begrensd vrij rijden en vrij rijden.

  Via de leverancier mochten we het AKKA-plateau een week kosteloos proberen. En dat hebben we geweten± binnen no time lag er overal zwarte tape, in de hal, in de keuken, richting de andere groepen, etc. Remon had de primeur en vond het fantastisch. Hij begreep dat hij zijn hand op de knop moest houden en reed op die manier door de groepsruimte en later overal heen. Wat een vergroting van zijn vrijheid! we hebben het uiteraard ook meteen met andere kinderen geprobeerd, waarbij sommigen ons ook echt verbaasden met wat ze lieten zien aan (re)actie.

  Het kost wel even tijd om alle besturingssystemen goed onder de knie te krijgen, maar uiteindelijk is het door de ruime mogelijkheden wel voor een grote groep toepasbaar.
  Voor ons KDC zou het zeker een aanwinst kunnen zijn maar we moeten nog even op zoek naar de financiën. Het AKKA-plateau is niet goedkoop maar laat je hierdoor niet tegenhouden, en vraag wat ons betreft ook eens een gratis proefplaatsing aan. Het AKKA-plateau is overigens ook te huren.

• Oculus go

  De Oculus Go is een Virtual Reality bril waarmee je allerlei films kunt bekijken en games kunt spelen in 3D. De bril kan dienen ter ontspanning, maar zou ook ingezet kunnen worden om de belevingswereld van cliënten te vergroten. Je verbindt de bril met de wifi en daarmee heb je (vaak wel tegen betaling) toegang tot diverse apps en films. Daarnaast kun je de bril bijvoorbeeld ook verbinden aan je Netflix account. Deze films zijn niet 3D maar je waant je dan in een soort bioscoop. De bril staat op zichzelf, je hebt er geen computer of smartphone voor nodig. Onderstaand het verhaal over cliënt X. Hij probeerde de bril zinvol uit en we volgen hieronder de stappen van Zinvol uitproberen.

  Waarom dit product?

  X heeft moeite met het los laten van spanning en kan na het werk vaak maar moeilijk de dag achter zich laten. Het krijgen van allerlei prikkels uit de omgeving helpt hier niet aan mee. Hij vraagt zich af of de bril hem kan helpen om beter te kunnen ontspannen.

  Wat wil hij weten?

  Hij wil er vooral achter komen wat je allemaal kunt met de bril en of deze gemakkelijk en prettig in gebruik is: Welke films kun je ermee kijken en kan ik deze zelf gemakkelijk vinden? Past de bril eigenlijk wel over een gewone bril? En vind ik het eigenlijk wel prettig om 3D te kijken of word ik er duizelig van.

  Uitproberen

  Als begeleider zorgde ik voor een goede uitleg over de bril en ondersteunde ik hem bij het maken van de verbindingen. Gedurende het uitproberen stonden we samen geregeld even stil bij de ervaringen. Wat vond hij prettig en wat niet, waar liep hij tegen aan, waar had hij hulp bij nodig? Stap voor stap hielp ik hem op weg en kregen we zicht op wat de bril kan en wat X. ermee kan. Om tot een goede uitleg te kunnen komen was het wel nodig dat ik de bril zelf ook even uitprobeerde.

  Evaluatie

  Voor X. was het experiment succesvol. Hij vindt de bril prettig in gebruik en met enige hulp kan hij er zelf goed mee uit de voeten. Hij kan zich met de bril goed afsluiten van alles wat er om hem heen gebeurt en het helpt hem inderdaad om beter in de ontspanning te komen na een dag werken. Ook hebben we samen gekeken naar de kosten, want ook dat is natuurlijk belangrijk! X. weet nu wat hij van de bril kan verwachten en weet dus beter wat hij aanschaft als hij dit besluit te doen.

  Om er achter te komen wat zo’n bril kan betekenen voor onze doelgroep, heeft Ons Tweede Thuis er een aantal aangeschaft om uit te proberen.

Zinvol uitproberen

Met behulp van de ‘Zinvol uitproberen’-methode van branchevereniging Vilans, onderzoeken we of nieuwe technologie werkt in de dagelijkse praktijk van Ons Tweede Thuis. Aan de hand van een praktisch stappenplan, experimenteren we met nieuwe technologie, en vinden we uit of deze technologie werkt voor de locatie of cliënt.

Meer informatie