Samen nadenken over eten

Ik eet wat jij niet eet: Locatie Aan het Spoor

“Ik eet, ik eet wat jij niet eet en het is… Broccoli! Hè getverdemme ik wil pasta met spekjes. Nee kip, alles goed als er maar kip bij zit.” Eten is niet alleen belangrijk, maar ook erg persoonlijk. In locatie Aan het Spoor praten ze samen over het menu.

Koken zonder zakjes of pakjes

Aan het Spoor in Uithoorn is een locatie met appartementen en een gemeenschappelijke ruimte met een keuken. Een deel van de bewoners eet daar dagelijks, anderen komen er elke week wel een keer, een enkeling eet nooit mee. Sinds april zijn de bewoners meer betrokken bij het samenstellen van het menu. Er is overleg met de begeleiding over het weekmenu met als uitgangspunt: koken zonder zakjes en pakjes.

Eigen verantwoordelijkheid

Joel: “Het is natuurlijk niet altijd even makkelijk om iedereen op één lijn te krijgen. Misschien moet je dat ook niet meteen verwachten. Gezond eten is het uitgangspunt. Daar zijn we het geloof ik wel over eens. Alleen sommige mensen moeten het wat vaker horen. Van de begeleiding of gewoon van elkaar.” Oeds: “Ja, maar als er geen mayo op tafel staat, dan ga ik het boven halen hoor. Dan mag het beneden weer niet op tafel staan dus dan neem ik mijn eten mee naar boven.“ Tjipke: ”Linda en ik eten meestal in ons eigen appartement. Of we gezond eten is dus onze eigen verantwoordelijkheid. Voor mij is dat wel duidelijk. Als je elke dag patat eet, is dat even misschien wel fijn, maar daarna begin je je al gauw knap ongezond te voelen. Het heeft ook met tijd te maken. Vroeger was ik zo druk met werk en lukte het gewoon niet om zelf iets te koken. Nu maak ik er tijd voor. Het moet ook echt want ik heb de neiging te weinig te eten en dan val ik veel te veel af.” Stella: ”Oooh… ik ben jaloers. Wat zou ik graag eten zonder erbij na te denken. Dan kom ik meteen aan. Voor mij geldt dat ik echt moet opletten wat ik eet en dus vrij precies moet zijn bij het maken van de menu’s.”

Meevaller

Cliënten, begeleiders, zoveel mensen, zoveel meningen. Allemaal zijn ze het erover eens dat je verantwoordelijk bent voor je eigen gezondheid en dat daar verse groenten bij horen. Joel: “Uiteindelijk komen we er wel uit, samen. Eerste meevaller is dat medebewoner Thalmon bij een biologische tuinderij werkt en vaak wat mee naar de voorziening neemt. Direct uit de aarde op je bord!”

Vier maanden vers, Project Samen Fit op locatie Turfsteker

Wat is er in te brengen tegen gezonde keuzes zoals verse groenten, minder zout en minder zoet. Eigenlijk niet zo veel. Wanneer wordt het een eigen en een bewuste keuze? Opgelegd door iemand anders zijn goede bedoelingen vaak tot mislukken gedoemd. Op locatie Turfsteker zijn begeleiders en cliënten de uitdaging aangegaan.

Noodzakelijke verandering

Begeleiders Astrid Witteman en Ellen van der Hoeven zijn op de Turfsteker aan de slag gegaan met het project ‘Samen Fit’, onderdeel van het vitaliteitsbeleid van Ons Tweede Thuis. “Gezond eten is niet zo moeilijk” zeggen Astrid en Ellen. “Cliënten en collega’s overtuigen dat verandering noodzakelijk is wel. De enige oplossing is om het samen te doen. We zijn dan ook met iedereen gaan praten. Wat is dat nou: gezond eten. Hoe maak je dat voor jezelf ‘behapbaar’.

Lekkerder met verse ingrediënten

Lekkere recepten en bijbehorende foto’s doen wonderen. We zijn dan ook veel met cliënten achter de computer gekropen om te kijken wat de ‘schijf van vijf’ allemaal te bieden had. Eén van de randvoorwaarden daarbij was dat het niet uit een zakje of pakje kwam. Dat laatste bleek een redelijk makkelijk te nemen horde toen mensen merkten dat koken met verse ingrediënten in de meeste gevallen zorgt voor lekkerder eten.

Overgewicht

We waren er ons bewust van dat je al snel bezig bent om mensen ergens naar toe te duwen. De nadruk lag dan ook op de ‘samenzeggenschap’. Daar betrokken we ook de ouderraad bij. We hielden ze op de hoogte van het project en de resultaten. Niet onbelangrijk was dat we op de locatieg te maken hadden met een aantal cliënten met overgewicht. De worsteling daarmee wordt een stuk makkelijker als je gezond eet.

Gezond alternatief

Toch is het geen makkelijk proces. Als begeleider ben je vaak bezig het gezellig en prettig voor je cliënten te maken. Daar horen lekkere hapjes bij, ovenschotels met wat extra kaas, chips bij de borrel etc. We hebben gezien dat je dat niet moet willen uitbannen maar dat je er een gezond alternatief tegenover kan stellen. Zo staan er bij de borrel nu ook schalen met rauwkost en lekkere magere yoghurt dip. En, we hebben het gezonde eten op de voorziening beperkt tot de weekdagen. In het weekend is het allemaal wat ‘losser’.

Vier maanden

Het project loopt sinds eind 2016 en de bedoeling is dat uiteindelijk heel Ons Tweede Thuis hiermee aan de slag gaat. We zien het als een aanzet tot bewustwording waarbij het belangrijk is dat het aansluit bij het leven van de individuele cliënt en dat er geen groepsdwang ontstaat. Eigenlijk ervaren we dat die bewustwording bijna als vanzelf op gang komt door iedereen er persoonlijk bij te betrekken”